Eén van de kenmerken van de mensheid is dat het blijft doorgaan met dezelfde dingen, ondanks het feit dat alle signalen schreeuwen dat dingen toch echt zijn veranderd en dat er dringend structureel andere maatregelen nodig zijn om de toekomst adequaat het hoofd te kunnen bieden.
We bevinden ons nu in een situatie, waarbij zich enorme donkere wolken dreigend aftekenen aan de hemel en waarbij wij vol goede moed, zonder paraplu, op pad gaan richting strand.
En dus, is er een grote kans dat dit land, inclusief haar overheid, op een ochtend ruw wakker wordt als de gevolgen van een negatieve rente echt beginnen in te zinken.
Twee belangrijke pijlers voor ons als bevolking zijn instituten zoals banken en pensioenfondsen. Beiden zijn voor velen van ons van levensbelang en beiden zullen waarschijnlijk langere periodes van negatieve rente niet overleven.
Het grote probleem met beiden is, dat hun verdienmodel, hun manier van overleven, is gebaseerd op het feit dat de rente positief is. Nooit en te nimmer heeft ooit iemand zich bij banken en/of pensioenfondsen in het verleden zich bezig gehouden met de mogelijkheid dat een rente wel eens negatief kon uitpakken.
We lezen nu al regelmatig dat de pensioenfondsen zwaar in de problemen komen, omdat hun dekkingsgraad veel te laag is. Nu zal niet alles op de lage rente kunnen worden geschoven, maar bij de berekening van de toekomstige verplichtingen van de pensioenfondsen speelt de rekenrente een cruciale rol en als die laag is of zelfs negatief wordt, dan zijn zo meteen voor de meeste pensioenfondsen de rapen gaar en zullen ze op grote schaal moeten gaan korten volgens de huidige regels.
Echter, hoewel de situatie met de pensioenfondsen meer dan zorgelijk is en daar op de korte termijn ook zeker geen oplossingen voor gevonden zullen worden, zit waarschijnlijk het grote gevaar voor ons allemaal bij de banken.
Ook bij banken is het verdienmodel altijd gebaseerd geweest op het feit dat er een positieve rente was. Ook zij hebben er nooit bij stil gestaan dat er misschien ooit wel eens een tijd zou kunnen komen dat de rente extreem laag of zelfs negatief kan worden.
Op dit moment al moeten banken zelf betalen wanneer ze hun geld willen parkeren bij de Europese Centrale Bank (ECB). Banken betalen dan een vergoeding van 0,4 procent en voor wie geld bij de Zwitserse Centrale Bank (SNB) wil stallen, betaalt daar zelfs 0,75 procent.
Deze kosten moeten op dit moment al door de banken worden gemaakt en die kosten verhalen ze eigenlijk nog nergens op klanten. Dit betekent dat ze een fors deel van hun winstmarge kwijt zijn, waardoor ze gedwongen worden of om nog meer in de kosten te snijden of misschien meer risicovolle transacties uit te voeren om te kunnen blijven overleven.
Dat alles blijkt uit een recent artikel in de Financial Times wat weer gebaseerd is op gegevens van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.
De banken hebben nu al ongeveer 2,6 miljard euro betaald aan de ECB voor het parkeren van hun geld en die situatie zal zich alleen nog maar verergeren.
Zoals Standard & Poor’s ook concludeert zit er bij de banken natuurlijk nu ook een element van een soort paniekvoetbal, waarbij ze allerlei transacties misschien uitvoeren waar ze voorheen met een grote boog omheen zouden zijn gelopen omdat ze te risicovol waren.
Kortom, banken gaan wanhopig op zoek naar manieren om te kunnen overleven in de financiële jungle waarin wij ons op dit moment bevinden.
Daar komt natuurlijk bij dat er veel banken zijn die, nog voordat de negatieve rente echt toeslaat, al in zwaar weer verkeren. We hebben natuurlijk inmiddels allemaal gehoord van de Italiaanse banken die met iets van 360 miljard euro aan onbetaalde leningen in hun maag zitten. Maar, ook sommige Portugese banken staan er al heel slecht voor en iedere week opnieuw komt de bank die door het IMF de gevaarlijkste bank ter wereld wordt genoemd, de Deutsche Bank, weer negatief in het nieuws.
Wat bij niet veel mensen bekend is dat de Europese Unie vorig jaar alles op alles heeft gezet om de nieuwe bail-in regels voor het redden van banken er doorheen te drammen. Waar normaal gesproken de EU één van de meest trage instituten ter wereld is, werd er in juni vorig jaar gedreigd met juridische maatregelen naar landen die hun wetgeving niet op tijd in orde zouden maken voor de ingevoerde bail-in per afgelopen januari.
Alsof ze iets wisten dat wij toen nog niet wisten.
Discussieer verder over dit onderwerp op ons forum!
